Goede vriendin en Georgiëkenner Judith maakte een bijzondere rondreis door Georgië. Ik sprak met haar over deze rondreis en haar connectie met het land, de cultuur en de mensen. Lees hier haar reisverslag en tips voor deze mooie rondreis met wandelingen door de prachtige cultuur en natuur van Georgië.
Begin september gingen ze met een kleine groep op reis naar Georgië. Ze hadden een Nederlandse gids bij zich die de taal goed spreekt. Voor de groep was het ook niet de eerste reis naar Georgië. Ze hebben al jaren contact met een groep Georgische zangers die als ensemble Kareba en Gogia soms ook naar Nederland komen om hun prachtige akoestisch gezang ten gehore te brengen.
In 3,5 uur vlieg je van Amsterdam naar Tbilisi. Daar aangekomen maakten ze kennis met de chauffeur die hen de hele reis veilig heeft begeleid en rondgereden. Eerste kennismaking met de heerlijke Georgische keuken en door naar Sighnaghi voor een eerste overnachting.
Bezoek aan het Bodbe klooster waar de heilige Nino is begraven. Zij werd naar Georgië gezonden om het Christendom te verspreiden. Sint Nino kreeg een kruis mee voor onderweg, gemaakt van twee wijnranken waardoor beide armen van dit kruis wat afhangen, gewoon door de natuurlijke vorm van de wijnrank. Dit wijnstokkruis is tot op de dag van vandaag het symbool voor de Georgische Orthodoxe kerk. Een derde van de vrouwen in Georgië is naar haar vernoemd.
In Sighnaghi kun je de prachtige naieve kunst van Pirosmani bewonderen in het museum én wijn proeven bij Pheasant Tears, van dezelfde eigenaars als hotel Lost Ridge Inn.
Op de vierde dag door naar het Vashlovani National Park. Veel verschillende landschappen in een dag. Off-road door woestijn- en steppeachtige vegetatie met droge vlaktes en hooggelegen plateaus. Volop wilde tijm en zoutminnende planten als iets wat op zeealsum en zeekraal leek.
Uitgesleten canyons met veel gaten en holen zijn een goede schuilplek voor dieren. De verschillende lagen grondsoort leken als een geschiedenisboek. Enkele gespotte vogels: steenpatrijs, hop, torenvalk, kuifleeuwerik, steppekiekendief, een kadaver van een steenuil en de roodkopklauwier. Beloofde gazelles, slangen en beren houden hadden een vrije dag, niet gespot.
Door een oude rivierbedding zochten ze naar fossielen. Gepicknickt bij de brede snelstromende rivier Alazani, wat de natuurlijke grens met Azerbeidzjan is. Grensposten gaven geen probleem.
Op de vijfde dag een lange reisdag van de oostzijde via Georgië naar het noorden, de Kaukasus, Tsageri. Door provincie Imereti en door Racha, geboortegrond van Jamal, de man met de mooiste basstem ooit gehoord, die het bloemenlied tot een favoriete Georgisch lied maakte. Helaas is hij recent overleden. Racha staat bekend om zijn specifieke wijnen waarvan Jamal altijd zei dat dit het beste medicijn is.
Veel rivieren stonden droog en de bomen zagen er uitgedroogd uit. De waarschuwingen voor land slides en vallend gesteente stelden niet gerust.
Om bij Tsageri te komen daalden ze af via een aantal haarspeldbochten met mooie vergezichten. In Tsageri zagen ze de begraafplaatsen hier en daar voorzien van drank. Een mooie Georgische gewoonte, op het graf toasten op diegenen die niet meer hier zijn, maar wel in je hart.
In het kerkje gaf een plaatselijke vrouwelijke geestelijke een verhaal waaruit ze konden opmaken dat St Georgi, die wij Sint-Joris noemen, heel belangrijk is geweest en waarnaar het land Georgië is genoemd. Instemmend geknik van de toehoorders werd beloond met nog meer onverstaanbare verhalen en gratis kaarsjes om op te steken. Morgen verder door de Kaukasus naar Ushguli.
Dag 6: de weg naar Ushguli is prachtig, tenminste, het eerste deel. Het laatste deel bleek spannend. Er wordt hard aan de weg gewerkt om deze veiliger te maken. De wegen worden gemaakt van gegoten betonplaten en daarvoor rijdt er een verplaatsbaar betonfabriekje op de weg.
Eenmaal aangekomen een regenachtig en mistig, maar geweldig mooi filmisch landschap. Ushguli is Unesco-werelderfgoed met middeleeuwse huizen en torens die als huis, als opslag en als verdedigingstoren werden gebruikt tegen indringers die de regio lastigvielen. Ieder huis had zijn eigen toren, er waren er ooit 300. Op de achtergrond met sneeuw bedekte bergen.
Nog even naar het Etnisch museum. Een huis zoals in de 12e eeuw bewoond: onder het vee, boven de slaapplaatsen van ouders en kinderen.
Ushguli wordt beschouwd als de hoogstgelegen nederzetting in Europa die permanent bewoond is. Het ligt op 2200 meter hoogte. Er zijn nog wel een paar dorpjes in Georgië die hoger liggen maar waar men in de winter wegtrekt en dus niet permanent bewoond.
Eenmaal in het dorpje lijkt het alsof je in de middeleeuwen bent beland. Nauwe straatjes en steegjes, huizen met leistenen daken, overal koeien, varkens en ander vee dat zich nergens druk om lijkt te maken. Oude mensen getekend door waarschijnlijk het harde leven hier.
Ushguli is schitterend gelegen in een dal omgeven door indrukwekkende bergtoppen en gletsjers. Naar één van deze gletsjers zijn ze gewandeld. 3 uur heen – 3 uur terug: geen moment verveelde het landschap. IJstoppen in de verte, groene bergkammen, helder gletsjer water en prachtige stenen.
Indrukwekkende natuur die je weer eens doet beseffen hoe nietig wij als mens zijn.
Boeren die met de zeis gras aan het maaien zijn, locals die met elkaar een glas chacha (een soort Grappa) drinken, mannen met paarden, en honden, heel veel honden. Sommige lopen een eind mee en hopen op wat eten.
Veel vogels: roodstaarten, kwikstaarten, piepers, bijeneters en een enkele roofvogel. En planten: wilde munt, stijlloos, centaurie, ogentroost, gentiaan en duifkruid. Terug met de dalende zon met prachtig licht.
Dag 8: weer een prachtige rit door de bergen. Met iedere keer weer een besneeuwde top van een enorme berg in de verte. Ze zien de Mount Shkara, de hoogste berg van Georgië op de grens met Rusland met een piek boven de 5.000 meter. De naam Shkara betekent “de 9 toppen”, die ook te zien zijn.
Een tussenstop in Mestia voor een goede cappuccino. Het Svaneti museum is de moeite waard. Omdat Svaneti een moeilijk in te nemen regio was, is hier veel bewaard gebleven uit de oudheid. Een mooi modern opgezet museum.
Uiteindelijk naar Grand Hotel Ushba voor de volgende twee nachten. Het kleine hotel heeft een prachtig uitzicht op de Mount Ushba (4710) en omliggende bergen en gletsjers. Ook zie je bij goed weer de Mount Elbrus (5642) de hoogste berg van Europa, die vlak over de grens in Rusland ligt. Vanuit hier zijn er een aantal mooie wandelroutes, beschreven door de eigenaar van het hotel (een Noor).
De negende dag is wéér een mooie wandeldag. Dit keer langs de gletsjerrivier Dolra richting Mazeri. Bij ‘Hikers Café’ met schitterend uitzicht een geïmproviseerde sauna en afkoelen in ijskoud gletsjerwater.
Langs boerendorpjes met prachtige natuur, vogels en vlinders. In één van de dorpjes werden ze uitgenodigd bij een familie voor koffie en taart.
Zoals bij bijna alle huizen in de dorpjes, staat het toilethuisje in de tuin. De grote slee staat in het midden van het dorp klaar voor de winter. Op het kerkpleintje staat de waterbak voor het vee. Het boerenleven zoals het bij ons vroeger ook was.
Op de tiende dag op weg naar het westen van het land, de regio Guria. Laat in de middag kwamen ze in Atsana aan.
Ze verblijven bij Taberna Guria van gastvrouw Keso. Haar dochter helpt haar deze dagen. Ze zijn de 6e generatie die hier wonen. Op het erf staat nog een eeuwenoud huisje met een lange geschiedenis.
Keso geeft kookles op het open haardvuur kookles in de diverse traditionele Guruli gerechten. De gastvrouw promoot en bereidt een regionaal gerecht Brinjula die in de vergetelheid is geraakt en in de regio kennen slechts drie vrouwen het recept nog.
In en rondom Atsana kun je prachtig wandelen. Het is een groen en heuvelachtig gebied. Vroeger waren hier veel theeplantages waar ze nog een stukje van zien. De kerk boven op de heuvel geeft een mooi uitzicht over Atsana.
In de nacht gewekt door jackhalsgehuil. Het was vlakbij. De honden uit het hele dorp sloegen erop aan dus het was een heel concert. De ochtend daarentegen was een grote stilte.
Op dag 12 eindelijk de migratie van (roof-)vogels bekijken op een heuvel bij Batumi. Deze plek staat in de top 3 van birdwatch hotspots ter wereld en moet op de bucketlist staan van elke vogelliefhebber.
Shakalvasho is één van de twee vogeltelposten. Daar staat al een tiental spotters klaar met grote kijkers en lenzen. Het overtrof alle verwachtingen. De hele dag één grote stroom aan roofvogels, onwaarschijnlijk veel. Er waren continue grote thermiekbellen met honderden vogels. Het hield niet op!
Tachtig procent was zwarte wouw en verder de steppekiekendief, steppebuizerd, zwarte ooievaar, visarend, slangenarend, dwergarend, wespendief en ga maar door. Aan het einde van de dag waren er 34.000 zwarte wouwen geteld. Daar waren de tellingen van de andere telpost niet eens bij opgeteld. Duizelingwekkende aantallen en een fascinerend fenomeen, de vogeltrek.
Op dag 13 in 5 uur terug naar Tbilisi. Ze reden over een nieuw deel van een traject dat wordt aangelegd om de verbinding Batumi-Tbilisi sneller en beter te maken. Het traject zal 51.6 km lang worden met 96 bruggen en 53 tunnels. Een enorm project. Omdat de reis voorspoedig verliep hadden ze nog tijd om naar grottenstad Uplistsikhe te gaan. Uplistsikhe is één van de oudste nederzettingen van Georgië. Het is gesticht in de late bronstijd, rond de 10e eeuw voor Christus.
Mensen zouden zijn begonnen om grotten uit de rotsen te hakken nabij de Mtkvari rivier. Zo ontstond een enorm grottenstelsel van 8 hectare. De grotten dienden onder meer als woning, maar hadden ook openbare functies als apotheek, residentie van koningin Tamar, wijnkelders, theater, markt, waterreservoir, opslagplaatsen voor voedsel en natuurlijk een kerk. Aan de rivier, hoog op de rotsen moet een veilig bestaan zijn geweest. Indrukwekkende oudheid.
Langs dorpjes de weg vervolgd naar de drukte van de stad Tbilisi. Tbilisi is ontstaan door de ontdekking van natuurlijke warmwaterbronnen. De naam Tbilisi betekent ‘warme plek’. Het water zou allerlei geneeskundige effecten hebben.
Naar de markt met de metro. De metro is ontzettend diep, 60 meter, alsof je naar de binnenkant van de aarde reist. Een rondje lekkernijen:
’s Avonds bezochten ze een folklore festival in het Conservatorium. In het restaurant livemuziek en het favoriete bloemenlied.
De laatste dag in Tbilisi over de Rustavelli Avenue naar de kunst- en rommelmarkt op de droge brug. De scheve klokkentoren zien luiden, kaarsje opgestoken in het oudste kerkje van Tblisi, Chinkali geluncht (een soort dumpling), het Moma bewonderd en over de moderne Vredesbrug terug voor de laatste gezamenlijke maaltijd.
Georgië wordt gerekend tot de oudste wijnlanden ter wereld met een 7.000 jaar oude wijncultuur. De keuken is fascinerend omdat hij het tussen de Oosterse en Westerse wereld in zit en beïnvloed is door de vele bezettingen van het land.
Maar minstens zo belangrijk als de Georgische keuken is de ceremonie aan tafel. Een feestmaal heet in Georgië een “supra” en is met tal van rituelen omkleed. Het uitbrengen van een toost omvat veel meer dan het simpel uitroepen van ‘Gaumarjos’! Toosten tijdens het diner gebeurt onder leiding van een toostmeester: de Tamada. Elke toost op een supra draagt een betekenis en vertelt een verhaal over de Georgische gastvrijheid, geschiedenis en cultuur. Er wordt getoast op de overledenen, op de kinderen, op het vaderland, op de vriendschap, op het vaderland, op de vrede. En natuurlijk op de gasten, want elke gast wordt gezien als “een geschenk van God”.
Georgisch beroemdste nationale gerecht is Khachapuri, een brood dat meestal in een ronde taart wordt gebakken en met smeltende kaas wordt gevuld en in plakjes geserveerd, als een dikke pizza met dubbele korst.
Tijdens de Supra blijven niet alleen de gerechten en de wijn komen maar ook wordt er ook gezongen. Het Georgisch polyfoon gezang is een traditie die minstens tot in de 12de eeuw teruggaat en opgenomen is lijst van UNESCO-werelderfgoed.
Deze zangstijl is wellicht de oudste polyfone traditie van de christelijke wereld en is nog springlevend onder de plaatselijke bevolking. Oude Hymnes, liefdesliederen, ode aan de natuur, werkliederen, alles komt voorbij.
Auto huren: je kunt bij Sunnycars je auto huren. Het is ook aan te raden om een auto met chauffeur te huren, omdat je veel meer meekrijgt van de lokale cultuur en bewoners. De wegen zijn hier en daar wat spannend, dus neem hiervoor de tijd. Bovendien heeft Georgië een geheel eigen rijcultuur wat soms wat wennen is. Rustig rijden is dus het advies.
Met een passie voor reizen en fotografie én meer dan 30 jaar ervaring in de reisbranche, deel ik graag mijn bijzondere natuur-reistips. Reizen is heerlijk en belangrijk, je ontmoet nieuwe mensen en culturen en het opent je blik op de wereld.
De rivier de Loire mag je wel de koningin onder de rivieren noemen. De langste, ‘wilde’ rivier van Frankrijk ontspringt in de Haute-Loire, een departement tussen de steden Lyon en Clermont-Ferrand. Dit groene gebied in de Auvergne is een walhalla voor natuur-, wandel-...
Langs olijfgaarden en eeuwenoude tradities: verken het pure binnenland van Andalusië op de fiets We duiken diep de regio Andalusië in. Naar het authentieke binnenland van de driehoek Granada-Córdoba-Sevilla: hier kronkelt de Caminos de Pasión (GR341) door...
Wandelen in natuurpark de Texelgruppe over de Meraner Höhenweg De Texelgruppe is het grootste natuurpark van Zuid-Tirol. Het gebied wordt in het zuiden omkaderd door Merano, in het westen door het dal Schnalstal, in het oosten door het...
Laat je inspireren
Ben je op zoek naar de mooiste wandel- en fietsroutes? Of wil je informatie over reizen met de trein of advies voor de mooiste roadtrips door de natuur. Laat je inspireren voor je volgende reis in het groen; ideeën om je eigen reis te plannen of te kiezen voor een georganiseerde reis.
