Frank fietste afgelopen zomer een rondje Zwitserland. Een prachtige route met af en toe flinke beproevingen. Lees hier zijn verslag met handige tips.

Fietsen Zwitserland

Met enige regelmaat zijn we toe aan een actieve vakantie, om ergens anders en de hele dag buiten in het landschap onderweg te zijn. En om dan elke dag moe en voldaan van de inspanning en de indrukken van de dag te zijn. Ik vind het leuk om naar kaarten te kijken en wat te lezen of van vrienden te horen, er zijn in Europa zoveel keuzes mogelijk qua routes. Omdat we vorig jaar een paar keer gewandeld hadden wilden we deze zomer weer op fietsvakantie. Het grote voordeel van fietsen vind ik dat je een heel land of landstreken kunt bestrijken, je kunt echt afstanden afleggen vergeleken met wandelen.

Zwitserland fietsen: door de Alpen

Ik wilde naar een echt ander landschap dan thuis. Naar de bergen, de Alpen. En dan een retourtje met de trein om meteen een goede start te hebben.  Van eerdere fietstreinreizen heb ik geleerd dat je het jezelf veel makkelijker maakt als je eerst goed kijkt op welke routes er een rechtstreekse trein is. Als je het andersom doet, een willekeurige bestemming kiest en daar met een aantal keer overstappen naar toe gaat, dan wordt de reis vaak erg intensief en ook behoorlijk spannend met al dat overstappen. Gelukkig komen er de laatste jaren weer steeds meer lange afstandstreinen bij. Wij kozen daarom voor de NightJet, een rechtstreekse slaaptrein van Amsterdam naar Basel en Zürich. Als je geen fiets meeneemt, kun je dit ook gewoon online boeken. Met de fiets kan dat nu (nog) niet, dus dat deden we aan de internationale balie op Amsterdam CS.

Zwitserland fietsen: routes en navigatie

Er zijn heel veel apps en ook veel routeboekjes. Zelf hou ik van old school routeboekjes, zoals bijvoorbeeld de Bikeline serie. Nu vond ik van uitgever Recreatief Fietsen het boekje “Fietsen door Zwitserland, een rondrit langs rivieren en door bergen.” Hetzelfde langwerpig formaat als de bikeline boekjes van De Zwerver: Reisgidsen Zwitserland. Voor een eerdere reis hadden we al een kaarthouder gemaakt waar je de kaarten uit het boekje in kan schuiven, we reden meestal 2 tot 4 kaartjes per dag. Als back-up had ik wel een gpx bestand van de hele route in mijn Topo-GPS app geladen, dat was onderweg op twijfelpunten wel fijn. Want dan kon ik even checken of we niet de verkeerde bergpas op gingen fietsen. Maar verder vind ik het fijn om onderweg niet van een scherm afhankelijk te zijn.

3 nationale fietsroutes van Zwitserland aan elkaar

De route van het boekje bestond uit 3 nationale routes van Zwitserland, die aan elkaar geknoopt waren tot een grote ronde grotendeels langs de buitengrenzen van Zwitserland: de Rijn route, de Rhône route en de Jura route. Onderweg kwamen we ook in Duitsland, Oostenrijk, Liechtenstein en Frankrijk, en schampten we Italië. Net als de LAW-fietsroutes in Nederland waren deze Zwitserse routes uitbundig gemarkeerd in het landschap. Dus in de praktijk fietsten we vooral op deze Zwitserse routebordjes, hield ik het dagelijks overzicht bij op de kaartjes op het stuur, en checkte ik een enkele keer op de GPS of we nou naar links of rechts moesten op een onduidelijk punt.

Wij hadden onszelf 4 weken gegeven voor deze route. Uiteindelijk hebben we 3 weken gefietst, een kilometer of 50 per dag en dan op de reisdagen nog flink wat tijd om op de plek van bestemming rond te kijken of gewoon lekker met een boek uit te rusten. En we hadden dus zeven ‘rustdagen’ waarvan we er naar het einde toe steeds meer hebben opgenomen, dat beviel wel goed, ik merkte dat ik steeds verder in het reisgevoel zakte, en ook was het in de Jura fijn om na elke fietsklimdag een rustdag te hebben. Het boekje raadde deze rijrichting ook aan, met de klok mee, zo raak je lang Rijn en Rhône getraind om de Jura aan te kunnen.

Zwitserland startpunt fietsen in Basel

We begonnen en eindigden in Basel, maar je kan dus overal op dit rondje starten, of onderweg eventueel overstappen op een andere nationale route. Wij volgden dus eerst de Rijn route, deze was eerst lange tijd vrij vlak en ging heen en weer langs de Duits-Zwitserse grens, langs oude stadjes zoals Schaffhausen, Stein am Rhein en Konstanz. Daarna rijd je langs de oevers van de Bodensee, een enorm meer in de bovenloop van de Rijn.

Zwitserland fietsen: van Bodensee naar Alpen en meer van Genève

Na de Bodensee zie je in de verte de Alpen opdoemen en voorbij Liechtenstein begint het echte klimmen. Uiteindelijk beklim je een hoge pas van 2000 meter, de Oberalppass. Daarna roets je omlaag en gaat dan meteen weer omhoog naar de Furkapass die bijna 2500 meter hoog is. Daar, naast de Rhône gletsjer begint de gelijknamige Rhône route. Eerst steil omlaag met veel haarspeldbochten en prachtige vergezichten en daarna weer dagenlang geleidelijk omlaag door de Rhône vallei, langs stadjes als Brig, Sion en Martigny en dan door naar het 2^e grote meer onderweg, het meer van Genève, ook wel Lac Leman genoemd.

Zwitserland fietsen: steile hellingen in de Jura

Langs de oevers van dat meer liggen Montreux en Lausanne en ergens voor Genève ga je ineens rechtsaf en weer omhoog, naar de Jura. Gek genoeg was de Jura veel zwaarder om te fietsen dan de Alpen, omdat er voortdurend flinke hellingen van een paar honderd steile meters zijn, in plaats van 1 grote pas waar je je een week lang mentaal en fysiek op voorbereiden kan.

Overnachtingen rondje Zwitserland

Wij kampeerden bijna overal. Ik vond de Zwitserse campings erg fijn, er zijn er veel en bovendien zijn ze comfortabel en meestal mooi gelegen. Op de allereerste camping bij Rheinfelden zagen we veel andere fietsers en kregen we wat tips, een belangrijke was om altijd de fietshelm op te doen, wat ikzelf niet zo gewend was. Maar je gaat voortdurend omhoog en omlaag met wisselende snelheden, en hoewel de route grotendeels over fietspaden of rustieke landweggetjes was zat je ook soms zomaar een stukje op een weg met snelverkeer, al met al was het met helm wel veel veiliger. Een paar keer kampeerden we niet maar namen we ander onderdak. Rondom de passen waren we toch wel benauwd voor het vrijwel dagelijkse onweer daar in de zomer, en boekte we in Disentis (voor de Oberalppass) en in Hospental (tussen de twee passen in) een hostel. En in het laatste stuk van de Jura waren er bijna geen campings meer, daar vonden we een ecolodge in St. Ursanne  en een hotel in Kleinlutzel.  

Zwitersland fietsen is inspanning én ontspanning

Bij een tocht is het altijd een beetje de vraag hoe zwaar het is, of het ook nog wel een beetje vakantie is. Dat hangt natuurlijk erg af van factoren als je eigen basisconditie en het weer onderweg. Maar je kunt er ook zelf invloed op hebben door de mix die je kiest van route en tijd en tempo. Ik weet dat er fietsers zijn die 100 tot 200 km per dag fietsen en dat fijn vinden. Zelf vind ik het fijn om naast het fietsen ook 1 of twee boeken per week te lezen en tijd te hebben om plekken onderweg te bekijken. Wat heel leuk is aan deze route is dat je heel Zwitserland doet en zoveel verschillende landschappen en oude steden ziet. En dat je eerst lange tijd in Duitstalig gebied bent en later in het Franstalige gebied. En dat het een ronde is, dat je echt het gevoel hebt iets moois te hebben volbracht. En dat je, zoals de ondertitel van ons routeboekje was, een heel landschappelijke en bij vlagen ruige tocht maakt langs rivieren en door bergen.