Via Francigena Piemonte wandelen, ultieme tips

Wandel de toegankelijke Via Francigena in Piemonte rondom Ivra en Susa

De eeuwenoude pelgrimsroute de Via Francigena -in totaal 2496 km – loopt van Canterbury naar Rome. Deze route biedt je een unieke kans om de verborgen parels van Piemonte te ontdekken.

Hier komen namelijk twee prachtige varianten van de Via Francigena samen, elk met hun eigen charme en geschiedenis. De westelijke route komt vanuit Frankrijk via de Val di Susa, een vallei rijk aan cultureel erfgoed, met als hoogtepunt de indrukwekkende Sacra di San Michele.

De noordelijke route begint bij de Sint-Bernhardpas en loopt via de Aostavallei naar Piemonte, langs het sfeervolle stadje Ivrea en het serene Lago di Viverone.

Beide routes ontmoeten elkaar bij Vercelli en bieden een unieke mix van natuur, geschiedenis en cultuur. 

Vanuit Turijn verkenden wij de Noord-Italiaanse etappes van beide routes met een nadruk op de toegankelijkheid voor mensen met beperkingen, dankzij het project ‘Via Francigena for All’. Lees onze tips voor deze mooie wandelroutes.

De reis voert door pittoreske dorpen, langs serene meren en indrukwekkende abdijen. Bovendien bood het ons nog een paar extra avonturen in de bruisende stad Turijn. 

Ondanks dat deze routes al in de Romeinse tijd bestond, blijft het gebied lang onder de radar bij toeristen. Dat de Via Francigena al zo oud is, bewijzen dagboekfragmenten van aartsbisschop Sigeric uit Canterburry, die al in het jaar 990 dit pad bewandelde naar de Paus in Rome.

Je wandelt langs veel wijngaarden, de mooiste meren, indrukwekkende kloosters en een enorme keur aan kapellen, kerken en abdijen. Een aantal decennia geleden is de Via Francigena nieuw leven ingeblazen door zowel Engeland, Frankrijk, Zwitserland als Italië door het pad te voorzien van goede markeringen en overdekte rustplaatsen.  

Pelgrimsroutes vinden hun oorsprong in het rooms-katholiek geloof. Je loopt naar de Paus toe om boete te doen. Tegenwoordig lopen mensen deze routes om allerhande redenen. Bijvoorbeeld vanwege het culturele, historische, mentale of sportieve aspect. Je ziet dan ook veel verschillende soorten wandelaars op dit soort pelgrimswegen.  

Highlights langs de Via Francigena Piemonte 

  • Ivrea: UNESCO-werelderfgoed stad vol industriële geschiedenis van o.a. Olivetti 
  • Lago di Viverone: een serene rustplaats aan een idyllisch meer 
  • Sacra di San Michele: een iconische abdij die Umberto Eco inspireerde 
  • Val di Susa: eeuwenoude Romeinse overblijfselen en middeleeuwse charme 
  • Castello di Rivoli: hedendaagse kunst in een historisch UNESCO-paleis van de Savoye familie 
  • De stad Turijn: paleizen, een rivier en mystieke en ondergrondse locaties vol verborgen geheimen 

Ivrea, combinatie van oude en moderne architectuur 

Ongeveer 60 km boven Turijn, vind je Ivrea, een stad die op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat. Niet zozeer vanwege de historische monumenten in de binnenstad, maar door het stempel dat Olivetti erop drukte.  

Het concern – van de beroemde typemachines – groeide van 1908 tot in de jaren tachtig uit tot een legendarisch bedrijf. Olivetti zorgde goed voor zijn personeel en liet naast woningen ook vele andere gebouwen met winkels, bioscopen en andere voorzieningen voor zijn werknemers bouwen.  

In de hoogtijdagen van het concern -in de jaren 50- groeide de stad snel, wat heeft geresulteerd in een verrassende combinatie van brutalistische en modernistische architectuur pal naast oude klassieke bouwwerken.  

Het industriële Olivetti-complex bleef gelukkig bewaard en is sinds 2001 te bezoeken als een soort van openluchtmuseum. Het is, zeker voor architectuurliefhebbers erg interessant om rond te kijken.  

Ivrea ligt aan de brede rivier Dora Baltea die dankzij de natuurlijke stroomversnelling in de rivierbedding graag gebruikt wordt om te kajakken. Wij genoten van een begeleide stadswandeling door Ivrea. Door de diepe wortels in de industriële en middeleeuwse geschiedenis van Piemonte is er veel te zien. Gidsen kunnen je alles vertellen over het Olivetti concern, het kasteel, de abdij en het beroemde carnaval van Ivrea met het traditionele sinaasappels gooien.  

TIPS IVREA

Het moderne boetiek Hotel 3T serveert goed eten en biedt een comfortabele overnachting Ivrea. Hotel La Villa is gevestigd in een stijlvol voormalig klooster met een prachtige binnentuin. Net buiten Ivrea in Colleretto Giacosa vind je Villa Soleil. In een romantisch oud wijnhuis met veel karakter en een prachtige tuin met zwembad. Zeer sfeervol restaurant en ruime kamers.  

Voor een eenvoudige lunch ga je naar de sociaal geëngageerde, co-operatieve Lo Zac, gelegen in een voormalig winkelcentrum dat een nieuw en ander leven is ingeblazen, naast het treinstation van Ivrea. Ze serveren ook goede vegetarische en vegan opties. Om de legendarische chocolademousse taart ‘Torta 900’ te proeven moet je bij Pasticceria Balla zijn.  

Wandeling van Ivrea naar het Lago Viverone (20 km) 

Een aangenaam stuk om te lopen is de route op de Via Francigena, van Ivrea naar Viverone. Dit 20 kilometer lange pad voert je door glooiende heuvels, kleine dorpen zoals Cascinette d’Ivrea, Burolo en het prachtige dorp Bollengo.  

Hier maakten we een korte stop voor lokale bezienswaardigheden en genoten we van een wijnproeverij bij wijncoöperatie Cantina della Serra in Piverone, gevolgd door een smaakvolle lunch bij restaurant La Kascina – Pizzeria al Tegamino in Piverone. 

Cantina della Serra, verenigde wijnboeren

Adriano Olivetti richtte zich naast de groei van het Olivetti-familiebedrijf ook op de lokale landbouw om het landschap te behouden. In 1953 hielp hij bij de oprichting van Cantina della Serra, een coöperatie van wijnboeren in een door industrie gedomineerd gebied. Vandaag telt de Cantina della Serra ongeveer 230 leden die 8000 hectoliter wijn produceren, waarvan 70% DOCG en DOC.

De wijngaarden beslaan 150 hectare, liggen voornamelijk op terrassen om erosie te voorkomen, en profiteren van ideale omstandigheden voor de teelt van kwaliteitsdruiven. Je kunt de cantina op afspraak bezoeken voor een wijnproeverij.

Lago Viverone, heerlijk rustpunt op de Via Francigena

In de middag lopen we verder richting het serene Lago di Viverone. Het meer biedt prachtige uitzichten en een rustige plek om te ontspannen na de lange wandeltocht. Je vindt er een aantal eet- en drinktentjes uit de jaren van weleer.  

Iets hoger op de heuvel ligt het betoverende Hotel Cella Grande, dat uitkijkt over het meer. Er is een wijnmakerij gevestigd en een bijzonder goed restaurant (ook toegankelijk voor niet-gasten van het hotel). De wijnranken rijken tot aan de indrukwekkende tuin met eeuwenoude bomen. Vergeet niet om een kamer met uitzicht op het meer te vragen!  

Valle di Susa: Een historische reis langs romeinse wegen en byzantijnse schatten 

We zakken af naar de andere tak van de Via Francigena in Valle di Susa, waar je de oude Romeinse weg naar Frankrijk vindt. Door de strategische ligging is het een gebied vol geschiedenis.

Een zeer inspirerende en rustgevende ervaring is een bezoek aan de Benedictijnerabdij van Novalesa, een van de oudste abdijen in de Alpen (Alt. 826 M). In dit complex, in het prachtige decor van de uitlopers van de Alpen, vind je meerdere gebouwen, kerkjes en kapellen en een klein museum.  

Een deel van het klooster wordt nog bewoond door monniken. In het Sint Eldrad en Nicolaas-kapelletje vind je uitzonderlijke Byzantijnse fresco’s uit 1240 die zeer goed bewaard zijn gebleven. Ook voor niet-religieuze bezoekers is de serene rust en prachtige locatie van de abdij, genesteld in de Alpen, een aanrader. 

Tips: Tegenover de abdij in San Pietro vind je knusse herberg met de naam Azienda Agricola Corbusier. Alternatief voor je lunch is het El Dorado Restaurant. Een degelijke plek waar Italiaanse families gezamenlijk de zondagse lunch nuttigen.  

In het stadje Susa, verkenden we de bekende Romeinse overblijfselen en het middeleeuwse centrum. We startten de verkenning bij de Porta Savoia. Een van de belangrijkste poorten naar de stad Susa en een mooi voorbeeld van Romeinse militaire architectuur. Verder bezochten we de Arco di Augusto, de vriendschapsboog, en zagen we de bewoonde kerk en het amfitheater. Het middeleeuwse fort van Susa biedt een prachtig uitzicht over de stad en de vallei. Daarnaast is de Cattedrale di San Giusto een bezoek waard, met een mix van Romaanse en gotische architectuur en korenblauwe kruisgewelven. 

De klim naar Sacra di San Michele: iconische abdij met panoramisch uitzicht

Een vlakke en ontspannen etappe van de Via Francigena, vind je hier van Villar Focchiardo naar Chiusa San Michele. Onderweg passeer je charmante dorpjes zoals Vaie en Sant’Antonino di Susa, en geniet je van panoramische uitzichten over de omringende bergen.

Echter achter het kerkje in Chiusa San Michele komt het vlakke pad ten einde en start een wandelpad dat je in ongeveer 1 uur de steile 600 meter naar de Sacra di San Michele laat klimmen.  

Absoluut hoogtepunt van deze reis is het bezoek aan de iconische Sacra di San Michele. Een indrukwekkende abdij hoog boven de Valle di Susa. De abdij, die dateert uit de 10e eeuw, inspireerde Umberto Eco tot het schrijven van zijn beroemde roman ‘De naam van de roos’.  

Het duizelde ons van de hoogte en met klamme handen bestegen we de trappen des doods. Om eventuele drukte te vermijden kun je deze bijzondere plek het beste bezoeken aan het einde van de middag – net voor het sluiten van de ticket office – daarna heb je nog een uur de tijd om dit mystieke complex te ontdekken.  

Tip: Overnachting in het serene Certosa 1515, een voormalig klooster in Avigliana. Hier is de soberheid van het monnikenbestaan nog goed voelbaar. De laatste 100 jaar werd dit voormalig klooster bewoond door nonnen.  

Restaurant tip: L’Om ‘d Fer in Sant’Ambrogio. Een bijzondere locatie met een duizendjarige geschiedenis. De imposante stenen muren van de eetzaal waren eeuwenlang het decor van weelderige ontvangsten en epische veldslagen. Dit wordt prachtig gecombineerd met een moderne keuken. Er is een panoramisch terras en zicht op de de Sacra di San Michele, die hoog boven de locatie uittorent.  

Via Francigena for All: toegankelijk voor iedereen dankzij het initiatief van de Europese Vereniging van Pelgrimswegen. In de informatievoorziening langs de route is er bijvoorbeeld gedacht aan braille-tekst en illustraties van kerken en gebouwen voorzien van reliëfs. Ook zijn fietspaden aangelegd zodat delen van de route ook op de fiets af te leggen zijn.  

Turijn ontdekt: van historisch erfgoed tot verborgen ondergrondse avonturen 

Wij sloten de reis af in bruisend Turijn. Een stad die pas vrij recent, na de Olympische winterspelen van 2006, in het vizier van toeristen kwam. Het niet al te grote Turijn is een aanrader, met onder meer het Egypte museum dat na een facelift behoort tot een van de beste musea wereldwijd. 

Turijn op de fiets

Een ander hoogtepunt van deze regio is het Museo d’Arte Contemporanea del Castello di Rivoli. We huurden een fiets in Turijn en fietsten 20 kilometer naar een van de meest opmerkelijke culturele bezienswaardigheden van Piemonte. De vlakke fietstocht voert langs saaie uitgestrekte randwijken en bedrijventerreinen maar de bestemming is werkelijk fenomenaal.  

Het kasteel van Rivoli, dat op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat, was ooit het paleis van het Huis van Savoye, één van de oudste adellijke families van Europa. Tegenwoordig herbergt het een van de belangrijkste verzamelingen van hedendaagse kunst in Italië.

Je kunt werken van internationaal gerenommeerde kunstenaars bewonderen, terwijl je door de majestueuze zalen van het kasteel dwaalt. De combinatie van de moderne kunst met het historische decor maakt dit museum tot een bijzondere ervaring. 

Ondergrondse tour in Turijn 

De laatste dag van de reis stond in het teken van mysterie en avontuur met de underground tour, georganiseerd door Somewhere Tours uit Turijn. Deze tour onthult oude catacomben, geheime schuilplaatsen en verhalen over alchemisten en occulte praktijken die verbonden zijn met de stad. 

We kregen een voorproefje in het Museo Pietro Micca. Bij binnenkomst in dit kleine maar charmant ouderwetse museum kun je niet bevroeden wat het onder de grond nog in petto heeft!

Het museum is gewijd aan de belegering van Turijn in 1706, en in het bijzonder aan de heldhaftige actie van Soldaat Pietro Micca, een lokale held die zijn leven opofferde om de stad te beschermen tegen de Franse troepen.

Wat het museum echt uniek maakt, is dat je de mogelijkheid hebt om de ondergrondse tunnels van het beleg te verkennen. Deze tunnels werden gebruikt om de stad te verdedigen en een rondleiding neemt je mee in de spannende geschiedenis van dit conflict. Een aanrader voor kinderen en ook perfect voor de warme Italiaanse zomerdagen – de tunnels blijven heerlijk koel!

Vergeet niet de Bicerin te proeven in een van de prachtige historische koffiehuizen in Turijn. Dit is een warme drank van koffie, chocolade, melk en room dat in veel cafés wordt geserveerd.  Bijvoorbeeld: Caffee Fiorio of caddee Al Bicerin. Ook dit drankje is een erfenis van de Savoye-familie. Verder vind je ontzettend veel andere zoete lekkernijen verbonden met de regio Piemonte. Bijvoorbeeld de Gianduiotto, een chocolaatje met gebrande stukjes hazelnoot en verpakt in een mooie gouden wikkel. Behalve bij Stratta vind je ze ook bij Baratti & Milano, Leon en Peyrano.  

Praktische tips Via Francigena Piemonte

  • Ivrea is ca. 1.100 kilometer vanaf Utrecht.
  • Vanuit Turijn gaan er treinen naar zowel Ivrea als ook Susa.
  • Als je met de trein uit Nederland komt, kun je als eindbestemming voor Oulx of Susa kiezen en daar je wandeling richting Turijn starten.
  • De beste periodes om de Via Francigena te wandelen zijn het voor- en najaar. In de zomer kan het behoorlijk warm worden.
  • Lees hier meer over de Via Francigena in Toscane, van Lucca naar Siena.
Zwitserland - Mieke Tacken

Over de auteur

Mieke Tacken

Interieurontwerper, fotograaf en fervent liefhebber van wandelen in de natuur. Van de adembenemende toppen van de Alpen tot de serene bossen dicht bij huis, ik heb mijn hart verloren aan de eenvoud en schoonheid van wandelvakanties. Ik deel hier mijn verhalen en tips, waar mogelijk met een lichte voetafdruk en altijd een hart vol verwondering.

Bekijk andere blogs

Laat je inspireren

Ben je op zoek naar de mooiste wandel- en fietsroutes? Of wil je informatie over reizen met de trein of advies voor de mooiste roadtrips door de natuur. Laat je inspireren voor je volgende reis in het groen; ideeën om je eigen reis te plannen of te kiezen voor een georganiseerde reis.

Kies je bestemming

Camino del Rey - Malaga - Spanje
Noorwegen - natuur - ringedalsvannet