Iedereen kent de beroemde Palio van Siena, die 2 keer per jaar wordt gehouden. De bekende paardenrace over het Piazza del Campo, het ovale plein in de stad. Maar dat in Asti in Piemonte de oudste Palio van Italië gevierd wordt, en dat deze nog springlevend is, weten niet veel toeristen.
Ik bezocht dit spektakel, dat veel meer omvat dan alleen een paardenrace. Wellicht een wat ander verhaal dan je gewend bent, maar dit bijzondere folklore evenement is zeker de moeite waard als je in Monferrato in de regio Piemonte bent in september (dat is overigens sowieso een goed idee).
Lees over dit passievolle evenement dat een heel weekend duurt en hoe je het zelf kunt bezoeken.
Al vanaf 1275 is dit een jaarlijkse traditie, met slechts korte onderbrekingen in de afgelopen eeuwen. In 1275 werd de eerste race gehouden nabij de muren van Alba, puur uit machtsvertoon. Voor 8 eeuwen lang is de traditie meegegroeid en aangepast aan de veranderingen en gebeurtenissen in de stad en omgeving. Maar de charme en enorme toewijding van de inwoners is gebleven.
De ‘palio’ is letterlijk het vaandel van de stad. De wedstrijd in Asti draait om de overwinning op het doek. 21 districten, dorpen en gemeentes strijden om het vaandel. Het winnende district mag het vaandel dragen. Het doek wordt jaarlijks ontworpen door een hedendaagse artiest. Het kleurrijke doek van 2024 is gemaakt door Stefano Bressani.
Begin mei is het ‘festa del Santo Patrono San Secondo’. In diezelfde maand begint officieel het startsein voor de palio in september. De maker van ‘het doek’ wordt bepaald, elk jaar een meester in de hedendaagse kunst. In mei zijn ook vlaggenzwaai-wedstrijden en de burgemeester kondigt officieel de palio voor september aan. Maar de wijken zijn al het hele jaar bezig met hun voorbereiding, van kleding maken tot vlaggenzwaaien. Je voelt aan alles dat het bijdraagt aan de sociale cohesie van de wijken. Een enorme betrokkenheid voor alle leeftijden.
De vrijdag en zaterdag voor de race in september houdt elk district zijn eigen voorbereidingsdiner voor goed geluk. Ik had het voorrecht om aan te schuiven bij het diner van dorp Borgo Tanaro, buitenwijk van Asti, grenzend aan rivier de Tanaro. Een belevenis én organisatie, want een diner in de buitenlucht voor 500 personen. In een aangrenzende oude loods werd (verse pasta) gekookt, aan lange tafels jong en oud met een enorme liefde voor het dorp en de palio. De hele avond werden liederen gezongen, al luider. Iedereen, ook ik, gehuld in de blauw-witte sjaal van Borgo Tanaro.
Bij toeval was dit het dorp waar ook de burgemeester van Asti woont, dus hij was aanwezig, evenals de jockey (il fantino) die de race op zondag moest gaan rijden. Ik mocht nog even een blik werpen in de stal bij het paard. Heel stil want hij moest goed uitrusten.
Op zondagochtend, de dag van de race, worden de paarden en ruiters ingezegend door de pastoor van de parochie. Ook hier weer stilte bij de opkomst van het paard. Om 11 uur is in Piazza San Secondo een optreden van de vaandeldragers.
Gelukkig is er steeds meer aandacht voor de gezondheid van de paarden. Een technische en veterinaire commissie bepalen of een paard in goede gezondheid is om deel te nemen. De jockeys zelf komen trouwens niet uit het betreffende dorp, maar zijn ingehuurde professionele rijders.
Zondag in de middag is de processie met meer dan 1200 figuranten in middeleeuwse kledij. Om 14 uur vertrekken de deelnemers vanaf Piazza Cattedrale en lopen een route door de hele binnenstad.
Prachtige zware stoffen en kleurrijke, fluwelen kostuums tonen het immense werk van alle districten van het afgelopen jaar. Het is bloedheet en de kostuums moeten ongelooflijk zwaar zijn. Elk jaar maakt het dorp of district weer nieuwe kostuums. Het is een prachtig gezicht en trekt enorm veel bekijks van de (lokale) bevolking.
De paardenrace zelf is het hoogtepunt van de palio, maar duurt in totaal niet meer dan een paar minuten. Het driehoekige Piazza Alfieri wordt omgetoverd tot een arena met omringende tribunes en zand op de racebaan. De baan is in totaal 450 meter lang. Er zijn 3 races van elk 3 rondjes en 1 finale.
De jockeys berijden de paarden zonder zadel. Als de ruiter van het paard valt en het paard loopt door, kan het zijn dat je toch de race wint: het paard wint immers de prijs, niet de jockey.
Een dik touw bij de start moet de paarden in toom houden voor het startsein. Het publiek joelt en de spanning stijgt bij de zoveelste valse start, omdat de paarden niet eenvoudig in positie te houden zijn. De hitte is enorm en tussen de races door zijn korte pauzes om even af te koelen, ook voor het publiek.
Na de 3 races volgt een kleurrijke voorstelling van vlaggenzwaaiers, opgevolgd door een ‘dweilpauze’ en de finale met 9 paarden. Hoofdprijs is uiteraard het vaandel, 2e prijs een zakje munten. Onze wijk, Borgo Tanaro, komt in de finale en wordt 4e. Prijs: een levende haan…
Sinds 2018 vindt de palio plaats op eerste zondag van september. Voorafgaand zijn dus al een paar dagen evenementen, zoals de diners in de wijken.
Je kunt je kaartjes bestellen bij de gemeente Asti. Ook voor de diners voorafgaand aan de palio kun je kaartjes bestellen. Lukt het je niet om vooraf kaartjes te regelen, kun je altijd op de dag zelf bij Piazza Alfieri terecht voor tickets. De processie is overigens gratis te zien en eigenlijk spectaculairder dan de paardenrace zelf.
September is een mooie maand om Monferrato in Piemonte te bezoeken. Asti heeft in deze maand heel wat op het programma staan.
Met een passie voor reizen en fotografie én meer dan 30 jaar ervaring in de reisbranche, deel ik graag mijn bijzondere natuur-reistips. Reizen is heerlijk en belangrijk, je ontmoet nieuwe mensen en culturen en het opent je blik op de wereld.
Wandelvakantie Elba: 3-daagse wandelreis Grande Traversata op Elba Vakantie Elba op een actieve manier. Doe ‘de grote oversteek’ van Elba op een unieke manier: culinair én te voet. Je kunt deze wandelreis op eigen gelegenheid doen óf met een ervaren lokale gids...
Monte Amiata is een wat minder bekend en bergachtig gebied in Toscane, maar zó de moeite waard. Het is heel vruchtbaar gebied op een uitgedoofde vulkaan. Op de top van de berg ben je op zo’n 1.740 meter hoogte. In de winter wordt hier ook geskied. Maar het...
Laat je inspireren
Ben je op zoek naar de mooiste wandel- en fietsroutes? Of wil je informatie over reizen met de trein of advies voor de mooiste roadtrips door de natuur. Laat je inspireren voor je volgende reis in het groen; ideeën om je eigen reis te plannen of te kiezen voor een georganiseerde reis.
