Valle d’Aosta: natuurschoon en cultureel erfgoed

De Valle d’Aosta is een unieke bestemming in noord-Italië en eigenlijk nog een beetje onontdekt. Het biedt de perfecte combinatie van natuurschoon en cultureel erfgoed. Deze kleinste regio van Italië is een paradijs voor natuurliefhebbers.

Een fascinerende en uitzonderlijke regio in het noordwesten van Italië. Bergpracht in alle jaargetijden. De natuur is ruig en het landschappen en meren adembenemend mooi. De regio doet er veel aan om de natuur intact te houden.

Je vindt er nog resten uit het Romeinse tijdperk en kastelen uit de Middeleeuwen. Ontdek de prachtige natuur en praktische tips voor je bezoek aan de Aosta vallei. Wil je meer weten over wandelroutes in de Valle d’Aosta, lees hier verder.

Waar ligt de Valle d’Aosta?

De regio ligt in het noordwesten van Italië en wordt omringd door gigantische bergketens als de Mont Blanc, de Matterhorn (Cervino), en het imposante Gran Paradiso-massief. Het ligt ingeklemd tussen de Franse en Zwitserse bergen. Schilderachtige valleien en rivieren doorkruisen de regio, zoals de Dora Baltea, die door het hart van de Valle d’Aosta loopt.

Nationale parken en beschermde gebieden

De kleine regio heeft enkele van de meest indrukwekkende nationale parken en beschermde gebieden van Italië:

• Het Mont Avic Natural Park
• Het Gran Paradiso National Park
• Het Aosta Valley Regional Park

Deze parken zijn essentieel voor het behoud van de unieke flora en fauna van de Valle d’Aosta. Daarnaast zijn er tien natuurreservaten, 4 botanische Alpentuinen en een gedeelte van de regio is Natura 2000-gebied.

Het nationale park Gran Paradiso grenst aan Piemonte en varieert in hoogte van 800 meter tot 4061 meter op de top van de berg Gran Paradiso. Hier wordt de alpensteenbok van uitsterven behoedt en ook gemzen, marmotten, steenarenden en lynxen komen voor. Het park heeft 3 bezoekerscentra in Cogne, Valsavarenche en in Rhēmes-Notre-Dame. 

Bijzondere flora en fauna in de Valle d’Aosta

De Valle d’Aosta is de thuisbasis van een heel diverse vegetatie, variërend van alpenweiden tot bossen met zeldzame plantensoorten. De regio zorgt ervoor dat het natuurlijk erfgoed van planten en wilde dieren behouden blijft. Onder de naam VIVA ‘Valle d’Aosta unica per natura’ zorgen onderzoekers er met behulp van de Europese steun voor, dat de natuur gerespecteerd en in stand gehouden wordt.

Bijzondere vlinders en vogels in de Valle d’Aosta

De Valle d’Aosta is een prima gebied voor vogelspotters. Bijvoorbeeld bij Gressoney-La-Trinité in het noord-oosten maar ook in het nationaal park Gran Paradiso en in Valsavarenche. Gesignaleerde vogels: de lammergier, alpensneeuwhoen, alpengierzwaluw, korhoen, steenpatrijs, steenarend, bosuil, rotskruiper, Grijze gors en de rotskruiper. Ook vlinders vinden het aangenaam in de bloemrijke alpenweiden. De apollovlinder, berg geaderd witje en het zeldzame Aosta Esparcette blauwtje kun je hier tegenkomen.

Traditionele dorpen en cultuur

De Valle d’Aosta kent vele pittoreske dorpjes. Historische kastelen en forten getuigen van een rijke geschiedenis. De Franse en Italiaanse taal worden door elkaar gebruikt en zijn allebei erkende talen. De traditionele alpenarchitectuur en lifestyle zijn nog steeds volop aanwezig. Het leven gaat in een rustig tempo, weg van alle hectiek van de grote steden. Behalve toerisme leeft het gebied vooral van de landbouw. Je vindt er veel lokale traditionele feesten waar de folklore in stand worden gehouden. Met de gezonde berglucht en kleine dorpen een ideaal verblijf voor een rustige vakantie midden in de natuur.

De mooiste dorpjes in de Valle d’Aosta

1. Aosta, hoofdstad van de regio

Aosta heeft nog vele Romeinse overblijfselen zoals de Arco d’Augusta, een Romeins theater – met concerten in de zomer – en Porta Pretoria, de stadspoort. Het Forum Romanum is tegen betaling open voor publiek. In het beroemde Caffe Nazionale, een bar die teruggaat tot 1850 en ooit gebouwd als kerk, is nu behalve een bar ook een erg goed restaurant, Paolo Griffa.

2. Courmayeur

Courmayeur, ook wel bekend als beste skiresort van Italië, is buiten het skiseizoen niet minder interessant. Vooral voor wandelaars en hikers. Je vindt hier de hoogst gelegen botanische tuin van Italië, de Giardino Botanico Alpino Saussurea. In december is in Courmayeur het ‘film-noir festival’.

3. Châtillon

Ooit een Romeinse nederzetting met een hoogtepunt in de Middeleeuwen. In het dorp vind je nog middeleeuwse huizen en kastelen.

4. Chamois, parel van de Alpen

Een van de mooiste plekjes in de Valle d’Aosta én de eerste autovrije gemeente in Italië.

5. Valpelline

Naast dit rijtje ‘steden’ ook nog een speciale nominatie voor de Valpelline. Dit bergdal is met haar ca. 600 inwoners een van de mooiste valleien met gemzen, steenbokken en prachtige uitzichten op de Mont Blanc, Matterhorn en de Gran Paradiso.

De mooiste meren in de Valle d’Aosta

Je vindt de prachtigste meren in de Valle d’Aosta, zoals het Lago Blu en het Lago d’Arpy. De watervallen van Lillaz zijn prachtig. Je kunt er ontspannen in de natuurlijke warmwaterbronnen en thermale baden.

Alleen te voet te bereiken:

Meer van Arpy

Prachtig gletsjermeer met uitzicht op de Mont Blanc. Op 2066 meter hoogte vlakbij Morgex en La Thuile. Je kunt hier prachtig wandelen op alle niveaus. Vanaf Morgex is het een half uur rijden en bereik je het meer te voet in een uurtje. Er zijn geen dorpjes bij het meer, maar het uitzicht is adembenemend.

Meer van Gabiet

Op 2371 meter in Gressoney-La Trinité met uitzicht op de belangrijkste toppen van de Monte Rosa. Het meer is vanaf Gressoney-La-Trinité wel nog 2,5 uur lopen. Het meer is ontstaan uit een van de eerste dammen in de Valle d’Aosta gebouwd tussen 1919 en 1923. Je kunt er te voet komen of met de kalbelbaan vanaf Staffal-Gabbiet – 15 minuten eenvoudig wandelen – of met de Punta Jolanda lift, dan loop je naar het meer in ongeveer een uur.

Lago Liconi

Op 2554 meter in La Salle. Langs de Vallone di Liconi kom je bij het meer, dat omringd is door groene velden. Vanaf Morge ongeveer een uur wandelen.

Lago del Miage

Een van de mooiste en beroemdste meren van de Alpen. Op 2020 meter hoogte in Val Veny in de gemeente Courmayeur. Vanaf Val Veny een wandeling van ongeveer 1,5 uur om het meer te bereiken. De hoogte van de waterstand is afhankelijk van seizoen en weersomstandigheden.

Meren met de auto te bereiken:

Lago Gover

In het centrum van Gressoney-Saint-Jean. Aangelegd meer met een prachtig uitzicht op het massief van de Monte Rosa. Instagrammable!

Lago di Brusson

In Val d’Ayas, omgeven door een groot park ideale plek om te ontspannen na een wandeling in de vallei.

Lago Blu

Het meer heet eigenlijk Lago Layet en is de meest toeristische van de meren. Het ligt vlakbij Breuil-Cervina en is omringd door eeuwenoude larixen. Het meer heeft prachtig helder water met de weerspiegeling van de Matterhorn. De bijnaam Lago Blu is ontstaan door de bijzondere algen die er op de bodem leven en het water een unieke blauwe kleur geven. Het laatste stuk naar het meer moet je te voet afleggen maar is goed bereikbaar.

Lago Lexert

In Bionaz in de Valpelline. De naam Lexert komt van het Latijnse woord Exertum wat zoveel betekent als gebied vrijgemaakt voor teelt. Het meer heeft prachtig smeraldgroen water en een ruime parkeerplaats.

Lago di Place Moulin

Een van de grootste meren van de Valle d’Aosta door de hele Valpelline, aangelegd tussen 1955 en 1965. De dam van Lago di Place Moulin ligt in Bionaz met een bijzondere jadegroene kleur. De weg is ernaartoe is verboden voor auto’s maar te voet goed bereikbaar. 

De mooiste waterval in de Valle d’Aosta

Cascata di Lillaz

In Cogne. Te voet goed bereikbaar in het nationaal park Gran Paradiso. Vele mooie wandelingen rondom de waterval op meerdere niveaus bereikbaar. In de zomer misschien wat toeristisch, in de nazomer is de hoeveelheid water afhankelijk van het weer.

Bijzondere bergen in de Valle d’Aosta

De Matterhorn (Cervino) steekt hoog boven de regio uit en is een iconische bergtop die je moet zien om te geloven. De Gran Paradiso-gletsjer met unieke ijsformaties zijn ook fascinerend mooi. Voorheen was de beklimming hiervan redelijk eenvoudig maar door het smelten van het ijs, is het een stuk technischer geworden. Het Monte Rosa-massief is een verzameling van bergen met meerdere toppen. 

Oude mijnen in de Valle d’Aosta

Ondergronds is het gebied rijk aan mineralen, die al eeuwenlang worden gebruikt. IJzer, koper, goud en kolen en vele andere grondstoffen hebben de regio geholpen. Je kunt nog een aantal mijnen bezoeken, zoals die van Cogne. Neem hiervoor contact op met de gidsen van de Valle d’Aosta.

Cultuur en folklore in de Valle d’Aosta: de bataille des Reines en de coppa dell’amicizia

De Bataille des Reines is letterlijk ‘het gevecht tussen de koeien’ waarbij de hiërarchie binnen de kudde wordt bepaald. Deze gevechten worden gereguleerd en in een toernooi uitgevoerd. Bijna elke week is er op zondag wel ergens een bataille tussen de dames.  Het hoogtepunt vindt plaats in de herfst in Aosta in een speciale arena. Hier vind je het jaarlijkse programma.

De coppa dell’amicizia is een eeuwenoude traditie in de Valle d’Aosta, waarbij je met vrienden een ‘caffè al Valdostana’ drinkt; koffie uit een gezamenlijke houten beker met een flinke scheut grappa en suiker.

Wijn en keuken Valle d’Aosta

Traditionele gerechten, zoals de beroemde fontina-kaas, rauwe ham uit Saint-Marcel, jambon de Bosses DOP en heerlijke polenta vind je in het Aostadal. Soms wat zware keuken en niet typisch Italiaans, maar de cucina van de Valle d’Aosta is wel verrassend lekker. 

Natuurbehoud en duurzaam toerisme Valle d’Aosta

De regio doet erg haar best voor natuurbehoud en toont bezoekers hoe je kunt bijdragen aan duurzaam toerisme. De Valle d’Aosta koestert haar natuurlijke schatten en streeft naar een evenwicht tussen toerisme en behoud. 

Valle d’Aosta op kaart