Vitoria-Gasteiz is misschien niet de eerste plek waar je aan denkt bij Baskenland in Noord-Spanje. Maar deze groene stad vol sfeer, geschiedenis en pintxos verraste me in alle opzichten.
Ik bezocht Vitoria-Gasteiz, de wat minder bekende hoofdstad van het Spaanse Baskenland, in de maand juni. San Sebastian en Bilbao zijn de wat meer bekende steden van dit gebied, maar de groene hoofdstad is redelijk onbekend. En wat een verrassing. De stad is geen toeristenmagneet, maar juist daarom zo puur. Een plek waar natuur, cultuur en gastronomie harmonieus samenkomen.
Het landschap is heuvelachtig én weids. En, omdat het hier regelmatig regent, is het groen, heel groen. Ik had overigens prachtig weer in juni. De bewoners spreken zowel Spaans als Baskisch, ook op de bordjes zie je beide talen. Er wordt nog niet veel Engels gesproken, maar ze zijn vriendelijk en behulpzaam, dus met handen en voeten kom je een heel eind.
De charme van Vitoria zit in de mix van middeleeuwse rust en moderne verrassingen. ‘Casco Viejo’, het oude centrum, ligt op een heuvel en is te bereiken via… roltrappen! Heel bijzonder, die moderne architectuur tussen eeuwenoude stenen.
Er staat nog een klein stukje stadsmuur overeind uit de 11e eeuw. Binnen de muren bevindt zich het oude centrum ‘La Almendra Medieval’ (de middeleeuwse amandel). Oud én nieuw vallen hier samen: de wijk is een doolhof van smalle straatjes en verborgen pleintjes.
Een van de hoogtepunten is de Santa Maria Kathedraal. Je daalt letterlijk af in de geschiedenis via de ondergrondse rondleiding en eindigt met de lift naar het dakterras – panoramisch uitzicht én magisch bij zonsondergang.
Elke zondag is er markt op het Plaza de Espana. Ook is het hier leuk shoppen, veel lokale winkeltjes en designers.
Vitoria‑Gasteiz is in 2012 uitgeroepen tot de Europese Groene Hoofdstad – met recht. De stad heeft heel veel groen. Zelfs het congrescentrum is begroeid.
Verder omarmt de ‘Groene Ring‘ de stad via wandel- en fietsroutes. Het is een netwerk van zes natuurgebieden, verbonden door fiets en wandelpaden. De paden zijn grotendeels vlak en gemarkeerd met houten palen met groene stippen. Het hele netwerk is zo’n 30 km lang.
Een aanrader is het park en moerasgebied Salburua Wetlands, ten oosten van de stad. Ik fietste er door heen. De bossen staan vol met eiken, beuken en dennen. Ook kun je wilde zwijnen, roofvogels en reeën spotten. Voor de vogelspotter zijn er observatiehutten. Verrekijker mee! De route is 11 km lang.
Vanuit Vitoria-Gasteiz kom je hier met de fiets. Het park is zowel te bewandelen als te fietsen. Heb je geen fiets, dan neem je de tram, die stopt dichtbij het park.
Tip: huur een e-bike bij Guiartu van Arturo Martinez – super service en makkelijk geregeld. Je kunt ook de tram nemen naar het startpunt.
In Baskenland is eten een feestje. Begin de avond met pintxos – kleine hapjes op stokbrood – geserveerd in barretjes met lokale wijnen en cider. Ingrediënten als ansjovis, inktvisinkt, gegrild vlees, zeevruchten en romige cheesecake zijn favoriet.
Zowel in de middag als in de avond zitten inwoners gezellig bij elkaar, met een glaasje Rioja wijn. La Rioja, het noordelijke deel Rioja Alavesa grenst aan het Baskenland. Een uniek Baskisch karakter aan de wijnervaring. Ook wordt er veel cider gedronken. Het is een belangrijk cultureel en culinair product. Het (laag) alcoholische drankje is gemaakt van appels.
Lunch-adresjes
Diner-adresjes
Natuurpark Gorbeia is het grootste natuurpark van Baskenland. Je vindt het op zo’n 20 km ten noordwesten van Vitoria. Het is het handigst met de auto te bereiken. Je hebt meerdere wandelroutes van verschillende lengtes en moeilijkheidsniveau’s.
Ik raad route 9 aan (5,82 km). Een mooi groen bosgebied met een prachtig uitzicht. Neem wel goede schoenen mee, de wegen kunnen wat modderig zijn. Tip: Wikilock; app voor wandelroutes.
Op zoek naar authentieke ervaringen? Vanuit Vitoria-Gasteiz maakte ik drie heerlijke uitstapjes op ongeveer een half uur rijden.
Valle Salando de Anana is een actieve zoutwinning vallei. Het bestaat al zo’n 7.000 jaar. Je kunt online reserveren voor een begeleide tour door de vallei. Ook geven ze workshops en zoutproeverijen. Heb je zin om even te ontspannen, ga dan naar de wellness om je voeten en handen te weken in het zoutwater, heerlijk en met een mooi uitzicht. Het zout dat hier wordt gewonnen wordt gebruikt door veel sterrenrestaurants.
N.B: het kan zijn dat er niet altijd veel zout ligt, ze zijn afhankelijk van de weersomstandigheden. Mocht het geregend hebben is er dus niet veel zout te zien.
Blanka Gómez de Segura is een vooraanstaande ceramist uit Alava en sinds 1993 directeur van het Museo de Alfareria Vasca in Ollerias.
Naast een bezoek aan het museum kun je een workshop of cursus keramiek doen. In het atelier werkt Blanka aan nieuwe potten. Je kunt ze ook kopen. Blanka onderzoekt kleimaterialen, historische glazuren en decoratietechnieken; reanimeert oude vormen en reproduceert archeologische stukken.
Weetje: dit is het enige nog werkende pottenbakkershuis in het Baskische landschap, met eeuwenoude ovens.
Voor kaasliefhebbers is het leuk om een bezoekje te brengen aan Iruri in Legutio. Maider en haar man werken samen op de boerderij. Ze hebben ruim 100 schapen.
Maider is naar de schapenhouders-school geweest om het vak te leren. Het maken van de kaas begint bij het melken van de schapen. Als de kaas is gemaakt, ligt het vervolgens zo’n twee maanden in de vriezer. Je kunt hier ook kaas kopen. Veel locals kopen hier, maar ook veel restaurants. Behalve kaas ook vlees en honing.
Wat Vitoria-Gasteiz zo bijzonder maakt is de balans. Je hebt rust en natuur, maar ook cultuur en leven. De pleinen komen ’s avonds tot leven, mensen groeten je op straat en toeristen zijn nog op één hand te tellen. Hier leef je écht tussen de locals.
Culturele festivals:
Vitoria, ofwel ‘Nueva Victoria’, werd in 1181 gesticht op de plek van de oudere nederzetting, genaamd Gasteiz. Gasteiz was een klein, middeleeuws, Baskisch dorp. Het bevond zich op de heuvel, waar nu het oude centrum ‘Casco Viejo’ ligt.
Tegenwoordig is Vitoria-Gasteiz de officiële naam en weerspiegelt deze de dubbele culturele en historische erfenis. Spaans sprekenden gebruiken vaak de naam Vitoria en Baskisch sprekenden de naam Gasteiz.
Het OV in Vitoria-Gasteiz is goed georganiseerd. Het is gericht op duurzaamheid en toegankelijkheid. De trams zijn volledig elektrisch en ook een groot deel van de bussen. Ze produceren geen directe uitstoot en zijn erg stil.
Met de bus kun je naar omliggende gebieden te reizen. Je koopt een enkele kaart of een BAT-Kaart. Dit is een soort OV-pas met korting, voor de hele familie (max 10 p.), opladen kan bij automaten. De pas is te gebruiken tot het saldo op is en geldig voor zowel trams als bussen.
Groene steden-tip: je hebt een treinverbinding tussen San Sebastiaan en Vitoria-Gasteiz.
Het openbaar vervoer in Vitoria‑Gasteiz loopt volledig elektrisch: trams en bussen zijn emission‑free.
Vanuit Nederland is het ongeveer 1.380 km naar Vitoria-Gasteiz. Je kunt ook vliegen op Bilbao. In een uur sta je in hartje Vitoria Gasteiz (provincie Álava) vanuit Bilbao. Je hebt ook een busverbinding vanuit Bilbao. Binnenkort kun je hier ook met de trein naartoe dankzij een nieuwe spoorlijn.
Centraal gelegen hotel, met ruime, frisse kamers en fijne badkamers. Gastvrij en vriendelijk. Elke ochtend kun je genieten van ontbijt in het café naast het hotel — een slimme én comfortabele start van de dag.
Vitoria Gasteiz is de perfecte bestemming als je houdt van bewust reizen, authenticiteit én een vleugje avontuur. Een plek die langzaam maar zeker je hart binnendringt, welkom in het groene Baskenland.
Lees hier meer over andere groene stedentrips.
Ik ben fotograaf met passie voor portret, architectuur, kunst en reisfotografie. Ik vind het belangrijk en leuk om plekken vast te leggen zoals ze echt zijn, zodat je de sfeer door het beeld heen kunt voelen. Ieder land of stad heeft zijn eigen karakter. De verschillende mensen, talen en hun culturen interesseren mij erg. Graag deel ik mijn reiservaringen en geef ik tips voor geweldige plekjes.
Rondreis Val de Lleida, Spaanse Pyreneeën, tips en mooiste route In mei maakte ik een bijzondere rondreis door de Val de Lleida, een onbekend maar verrassend veelzijdig gebied in het noorden van Spanje. Deze vallei ligt aan de voet van de Spaanse Pyreneeën en kreeg in...
Zürich met de trein: zwemmen, stadshoning & groene hotspots Vroeg in de ochtend stap ik in Amsterdam op de trein met een warme koffie in de hand. Tegen drieën rol ik ontspannen Zürich binnen. Duurzaam reizen, comfortabel en met prachtige uitzichten. Het is eind...
Kunst en natuur in Seurí: hoe Santi Moix een vergeten Pyreneeëndorpje tot leven bracht Na een rit van 3,5 uur uit Barcelona kom ik aan. Op 1.210 meter hoogte in een gehucht in de Val de Lleida in de Spaanse Pyreneeën. Seurí. Ja, kijk maar op de kaart hieronder,...
Laat je inspireren
Ben je op zoek naar de mooiste wandel- en fietsroutes? Of wil je informatie over reizen met de trein of advies voor de mooiste roadtrips door de natuur. Laat je inspireren voor je volgende reis in het groen; ideeën om je eigen reis te plannen of te kiezen voor een georganiseerde reis.
