Monte Amiata is een wat minder bekend en bergachtig gebied in Toscane, maar zó de moeite waard. Het is heel vruchtbaar gebied op een uitgedoofde vulkaan. Op de top van de berg ben je op zo’n 1.740 meter hoogte. In de winter wordt hier ook geskied.
Maar het is vooral een prachtig natuurgebied, mede dankzij de vulkanische grond heel vruchtbaar en vol mineralen. Bovendien wordt de berg omringd door 8 heel interessante en minder bekende dorpen. Een rijke historie met veel overheersingen én fantastische keuken.
Ik ontdekte Monte Amiata en de bezienswaardigheden van een aantal van deze authentieke dorpjes. Lees verder over mijn ervaringen en voor de beste tips voor je roadtrip door Monte Amiata.
Monte Amiata is het gebied tussen de Val di Chiana, de Val d’Orcia en de Valle d’Ombrone in de Maremma. Ik begon mijn trip in Montenero d’Orcia, behorend tot de gemeente Castel del Piano. Je bent hier niet ver van Rome en op de grens met de Val d’Orcia.
Ik bezocht de biologische boederij ‘Azienda Le Vigne’ en mocht meekijken met de druivenoogst. Ze produceren organische wijn en olijfolie. Bij Le Vigne wordt wijn op zo’n 500 meter hoogte geproduceerd, onder andere de Montecucco-wijn (heel goed en wat minder bekend). Behalve de hoogte is het gebied vooral bijzonder voor wijnbouw door de rijke grond vol mineralen van de gedoofde vulkaan.
Verder maken ze hier bijzondere olie van de ‘olivastro’ (een bruin/groen gekleurde olijf). Le Vigne produceert ook honing en noten. Je kunt bij Terre di Chiara – de proeverij van Le Vigne – dagelijks proeven van hun organisch geproduceerde wijnen en overige producten. Ze vertellen je alles over hun biologische producten, je kunt ook meehelpen met de oogst, ze doen ‘wellness forest meditation’ en yoga.
In Castel del Piano is een bezoekje aan het historisch centrum de moeite waard. Hier wordt in september de jaarlijkse Palio gehouden.
In Montegiove (gemeente Castel del Piano) bezocht ik nog een beroemde wijnboerderij: Podere Borselli.
Poderi Borselli is een biologische wijn- en olieproducent net buiten Castel del Piano. Met een lange familietraditie en kennis opgedaan aan de landbouwuniversiteit exporteren ze hun ‘nieuwe generatie’, biologisch en volledig duurzaam geproduceerde wijnen nu over de hele wereld. Bijzondere wijnen als de Montecucco. Proeverij op afspraak mogelijk.
Door naar Arcidosso. Een prachtig historisch dorpje met een bijzonder Tibetaans museum. Het Museo di Arte e Cultura Orientale (MACO). Davide Lazzaretti kwam uit Arcidosso (1834-1878); een spiritueel leider – ook wel de profeet van de Amiata genoemd – die veel aanhangers vond onder de boeren. Op ‘Monte Labbro’ had hij een gemeenschap van volgelingen, zo’n 80 families.
Aangrenzend aan het MACO-museum vind je in Castello Aldobrandesco een museum, gewijd aan Lazzaretti. Vanaf de toren van het kasteel heb je een prachtig uitzicht op de omringende dorpen van de Monte Amiata. Geopend van woensdag t/m zondag, tussen de middag gesloten. Een ander niet te missen museum in Arcidosso is de Galleria Museo Artereastra met als rode draad kunst over emoties.
Arcidosso staat bekend om de hazelnoten en heeft een aantal hazelnootfestivals. Na de overheersing uit Siena is het in 1560 door de Medici uit Florence overheersd.
Seggiano is één van de meest rustige dorpen van Monte Amiata.
In Seggiano heb je de Giardino di Daniel Spoerri. Prachtige beeldentuin midden in de natuur van deze Zwitserse beeldhouwer. Je vindt er zijn eigen werken, maar ook die van bevriende kunstenaars. Zeker een bezoekje waard. Het heeft ook een bar en restaurant en enkele appartementen.
Santa Fiora vond ik wel één van de mooiste verrassingen van Monte Amiata. Nu nog maar 2.400 inwoners, maar ooit belangrijk gebied als graafschap Santa Fiora. De koningin van Frankrijk was een tante van de toenmalige gravin van Santafiora.
Door een ‘smart working hub’ te worden, stimuleert de lokale overheid dat mensen hier langere tijd willen verblijven. Eén van de borghi più belli d’Italia met een prachtig kasteel, borgo en de wijk Montecatino met de Peschiera di Santa Fiore: een heel mooi meertje ontstaan uit de bron van de rivier Fiora. De bronnen van Santa Fiora leveren water voor heel Toscane.
Ik werd rondgeleid door Luciano Luciani, voormalig wethouder van Santa Fiora
De aangrenzende Chiesa della Madonna della Neve valt op door helder licht en de glazen vloer, waaronder je de bron van de Fiora kunt zien.
Restauranttip Santa Fiora: Il Barilotto (geen website)
Guido Strazza, geboren in Santa Fiora en nu 101 jaar oud, is één van laatste futuristen. Zijn kunst hangt overal ter wereld (ook in Nederland). Hij woont en werkt nog steeds in Santa Fiora.
Middeleeuws stadje vernoemd naar de gelijknamige abdij, een van de oudste van Toscane met een unieke crypte met kolonnen, bogen en kruisgewelven. Het mooie stadje is omgeven door prachtige bossen en fruitgaarden en heeft een geschiedenis van kwikzilvermijnen.
Piancastagnaio is omringd door stadsmuren die om het indrukwekkende Rocca Aldobrandesca slingeren. Op 18 augustus heb je hier de Palio delle Contrade, vergelijkbaar met die van Siena en Asti. Begin november heb je hier il Crastatone, een kastanjefestival met veel kastanjeproducten, marktjes, wijn en muziek.
Op sommige plekken onderweg in Monte Amiata ruik je de geur van zwavel. Je vindt hier een aantal belangrijke geothermische energiecentrales. Ze maken gebruik van ondergrondse energie en verminderen zo het gebruik van fossiele brandstoffen. Zo dragen ze bij aan de energieonafhankelijkheid.
Zo’n 860 hectare natuurpark met nog 2 (inactieve) kwikmijnen. Het grenst aan het dorp Piancastagnaio en heeft als doel de witte spar te behouden, in de volksmond de Pigello. Het park is het woongebied van veel (roof-)vogels, reeën en damherten en ook de wolf is hier gesignaleerd. Vanuit Castell’Azzara zijn verschillende hike-routes mogelijk.
Klein dorp met de eerste tekenen van leven uit 1.000 v.Chr. Het dorp is gewonnen door Bonifacio degli Aldobrandeschi tijdens een dobbelspel. In juli heb je hier een zomertruffelfestival. Het gebied rond het dorp heeft door de eeuwen heen altijd een zeker belang gehad. Het wordt omringd door prachtige natuur en heeft door het sluiten van de mijnen nog slechts een handjevol inwoners. Een prachtig fort (gebouwd door Aldobrandeschi), het historisch centrum en de Via Francigena die erdoor loopt maakt het echt een bezoekje waard.
Restauranttip Castell’Azzara: La Tana dell’Orso
De tour gaat verder naar Roccalbegna. Dit prachtige dorpje is tegen een rots gebouwd. Ik heb de rots beklommen, een kleine pittige klim maar een fantastisch uitzicht over het dorp en omringende Amiata-gebied. Je kunt de weg eenvoudig vinden omhoog door het historische centrum.
Vanuit Roccalbegna hebben we een bezoekje gebracht aan Monte Labbro. Het is een natuurreservaat in de gemeente Arcidosso van maar liefst 650 hectare. De top is 1190 meter hoog. Je vindt hier Turkse eiken, kastanjebomen, iepen, hazelaars en esdoorns.
Hier leven ook veel wilde dieren: wilde katten, stinkdieren, steenmarters, wezels en dassen. Maar ook verschillende soorten arenden, valken en buizerds. Behalve roofvogels ook o.a. de mus, rotslijster en tapuit. Binnen het natuurreservaat leidt een 3 uur durende trekking-route naar de top van Monte Labbro. Een soort mystieke pelgrimstocht in de voetsporen van de profeet Lazzaretti.
Aan de voet van Monte Labbro is nog steeds een spiritueel centrum met een tempel dat je kunt bezoeken en eventueel meedoen aan retreats, yoga- en meditatie-activiteiten. Behalve Monte Labbro is het hele Monte Amiata gebied sowieso een echte slow travel-bestemming: mooie natuur, rust en hier en daar spiritueel.
Vanaf de dorre, kale top van Monte Labbro heb je een prachtig uitzicht over de hele vallei, Monte Amiata en zie je de overblijfselen van de ‘Giurisdavidica-toren’: een cultusgebouw uit het begin van de twintigste eeuw, opgericht door volgelingen van David Lazzaretti.
Als je met de auto naar de top van de berg wil rijden, kun je het beste je auto onderaan of halverwege parkeren. De weg naar boven is niet goed begaanbaar met een gewone auto.
Ik heb overnacht in de dorpjes Seggiano en in Roccalbegna.
De regio leent zich prima om te fietsen, het is wel behoorlijk heuvel- en bergachtig maar over het algemeen zijn de wegen goed en rustig. Je kunt ook mooi (e-) mountainbiken of gravelbike in het gebied van de paden af. Het is handig om dat met een gids te doen.
Fietsverhuur in Castel del Piano (e-bikes, mountainbikes of gravelbikes), op verzoek komen ze ook met fietsen of e-bikes op locatie. Tip: met een gids is je fietstocht – zeker van de gebaande paden – zeer de moeite waard.
Amiata Freeride bike resort in Castel del Piano is een geweldige plek voor de échte bike-liefhebbers. Hier kun je met een stoeltjeslift of shuttle omhoog, onder leiding van een gids je tour doen en ook het nodige materiaal huren.
Monte Amiata is een fantastisch wandelgebied. Hier vind je meer informatie over de mooiste wandel- en fietsroutes.
Met een passie voor reizen en fotografie én meer dan 30 jaar ervaring in de reisbranche, deel ik graag mijn bijzondere natuur-reistips. Reizen is heerlijk en belangrijk, je ontmoet nieuwe mensen en culturen en het opent je blik op de wereld.
De hoogtepunten van Slovenië’s 2 mooiste lange afstandswandelpaden De Alpe Adria trail met de Sloveense highlights én de Juliana Trail in Slovenië zijn gecombineerd in deze 8-daagse wandelreis. Je kunt deze reis natuurlijk gewoon zelf regelen. Wij maakten...
Op maar 15 minuten van Alghero vind je Agriglamping Butterfly House Sardegna. Op het platteland van Olmedo overnacht je hier bijna letterlijk tussen de vlinders. Het vlinderhuis zelf is het hart van het park en de belangrijkste attractie. Dit is de enige...
Laat je inspireren
Ben je op zoek naar de mooiste wandel- en fietsroutes? Of wil je informatie over reizen met de trein of advies voor de mooiste roadtrips door de natuur. Laat je inspireren voor je volgende reis in het groen; ideeën om je eigen reis te plannen of te kiezen voor een georganiseerde reis.
