Noord Vogezen is voor veel Nederlanders een blinde vlek. En dat is zonde! Dit gebied bestaat voor meer dan de helft uit bossen. Er zijn ontelbare fiets- en wandelroutes, pittoreske dorpjes, kanalen, meren en je kunt er formidabel Frans eten met een Duits accent. In Pays de Bitche, Bitcherland (nee dat is geen flauwe grap), struikel je ook nog eens bijna letterlijk over de kasteelruïnes.
En, het is lekker dichtbij. Het gebied Noord Vogezen vlakbij de Duitse grens is een prachtig natuurpark. Hoog tijd om het meest noordoostelijke puntje van Frankrijk te verkennen. Ik ging met een gids door het gebied langs de mooiste plekjes.
Tijdens onze eerste klim naar de ruïne van kasteel Falkenstein probeer ik mijn ervaren gids Céline bij te houden. “Gaat het nog?”, vraagt ze met een ondeugende blik in haar ogen. Ik concentreer me op het bospad naar boven en knik alleen om adem te sparen. Het is nog heel vroeg in de ochtend en het bos doet sprookjesachtig aan. Het dikke bladerdak van de beuken en eiken langs het pad is afwisselend felrood en geelgekleurd. De stammen van de bomen lijken veel hoger en dikker dan bij ons. We lopen in een gestaag tempo verder omhoog en dan ineens doemen in de dikke flarden mist de roodkleurige zandstenen muren van kasteel Falkenstein op. Nou ja kasteel, de resten van wat ooit een immense vesting moet zijn geweest.
Ik ben dol op kastelen en dan kun je hier in noord Vogezen je hart ophalen. Volgens Céline waren de dichte bossen in de Middeleeuwen in dit deel van Frankrijk vol gevaren. Het grensgebied was van enorm strategisch belang voor de hertogen van Lotharingen aan de ene kant en het Heilige Roomse (Duitse) Rijk aan de andere kant. In de 12e eeuw verrezen indrukwekkende burchten die uit rotsen werden gehouwen.
Kasteel Falkenstein dateert van 1125 en is daarmee een van de oudste forten in de regio. Je moet hier geen hoogtevrees hebben. Een steile trap en een smal pad leiden ons naar boven. In een van de ruimtes dwarrelt de mist naar binnen. Ik vergaap me aan de dieprode kleur van de zandstenen muren.
“De Vogezen zijn 135 miljoen tot 60 miljoen jaar geleden ontstaan”, legt Céline uit. “De rode zandstenen rotsformaties die je hier overal ziet zijn door het botsen van platen naar de oppervlakte gekomen.” Een indrukwekkend verhaal. Vanochtend zijn we de enige bezoekers. Helemaal bovenop zou je normaal gesproken een fantastisch uitzicht op de dikke bossen moeten hebben, maar het lukt de zon net niet om helemaal door de dikke mist te breken. Ik vind het geen ramp want die mistflarden dragen bij aan de mystieke sfeer. We houden even onze mond om te genieten van deze magische plek. Je hoort helemaal niets. Geen vogelgeluiden, niks. Laat staan auto’s.
Als we weer aan de afdaling beginnen vertelt Céline dat Pays de Bitche onderdeel is van een grensoverschrijdend UNESCO-biosfeerreservaat. Vroeger stonden de Fransen en Duitsers hier tegenover elkaar met wapens, maar tegenwoordig doen ze samen onderzoek naar de bijzondere dier- en plantsoorten die hier voorkomen. Denk aan slechtvalken die broeden in de rotsen, raven en vele kikkersoorten. En als kers op de taart leven hier inmiddels ook weer lynxen, die eerder aan de Duitse kant zijn geherintroduceerd. De dieren worden door Duitse en Franse onderzoekers gemonitord. De kans is trouwens minimaal dat je de grootste katachtige van Europa ziet, want ze zijn heel schuw en leven diep in de bossen.
Op nog geen drie kilometer van de ruïne van Falkenstein is het landschap weer totaal anders. Nog voor de lunch maken we een wandeling langs het meer van Hanau, dat onderdeel uitmaakt van het natuurreservaat Rochers et tourbières du Pays de Bitche. Dit moerasgebied is onder biologen bekend vanwege zeldzame vleesetende plantjes, sierlijke witsnuit-libellen, vleermuizen en uilen.
Om de natuur de ruimte te geven zijn delen afgesloten voor wandelaars. Maar gelukkig zijn er ook wandelpaden aangelegd. Het meer van Hanau ligt er als een spiegel bij. De bomen met hun veelkleurige hoofdtooien reflecteren in het water. “Ssshtttt”, zegt Céline ineens als we over een houten vlonder langs het water lopen. Op nog geen tien meter zit een eekhoorntje vlak naast het pad. Zijn pluizige oortjes steken in de lucht en hij zwaait met zijn dikke staart. Als hij ons in de gaten krijgt springt hij in een struik als een circusartiest. We lopen rustig verder. Céline vertelt dat in Middeleeuwen veel bomen gekapt zijn voor het bouwen van kastelen en huizen. Het meer is aangelegd door monniken, die vis nodig hadden voor hun vleesloze dag.
Kasteel Waldeck zie je al van ver liggen. Het is een typisch rotskasteel. “Het kasteel stamt uit de 13e eeuw. Ergens rond 1645 is het tijdens de Dertigjarige oorlog zo goed als vernietigd. Er is nog maar een toren over want Waldeck is nooit meer herbouwd.”, vertelt Céline. Het kasteel is helaas dicht voor bezoekers, maar vanaf de voet van de ruïne hebben we ook een mooi zicht op de overblijfselen van het rotskasteel en de omgeving.
“We hebben wel een stevige lunch verdiend, toch?”, zegt Céline terwijl we teruglopen naar de auto. Vanmiddag staat een fietstocht gepland dus we mogen wat calorietjes. In een restaurantje vlak buiten Bitche eten we Spätzle, klaargemaakt volgens grootmoeders recept. Een dikkige pasta met een heerlijk kaassausje. Voor deze keer laat ik me ’s middags al verleiden tot een glas Pinot Noir uit de regio Grand Est. ’s Lands wijs, ’s lands eer.
Voordat ik de kans heb om rozig te worden verlaten we het restaurant. Onze stalen e-rossen staan buiten al klaar. De zon schijnt uitbundig als we Bitche uitfietsen. Geweldig dat ze hier aparte fietspaden hebben want dan heb je geen last van autoverkeer. We kiezen voor een ‘groene’ tocht van zo’n 30 kilometer richting Pirmasens, over de grens in Duitsland. Bospaden worden afgewisseld door valleien en mini-dorpjes met Duits-Frans klinkende namen zoals Hanviller, Bousseviller en Waldhouse. In Bousseviller stoppen we even bij een kapelletje gewijd aan de Heilige Odilia. De muren van het kerkje zijn zachtgeel en bovenop de kerktoren staat een zwarte bol. Het geheel steekt mooi af tegen het landschap. Onderweg komen we maar af en toe andere fietsers tegen. Heerlijk om in dit seizoen zo het rijk alleen te hebben.
We moeten op de terugweg flink doorfietsen want voordat het donker wordt, willen we nog een bezoek brengen aan de citadel van Bitche. De zon is al aan het dalen als we het stadje naderen. Je kunt de citadel niet missen want de lange, stevige muren steken hoog boven het stadje uit. Dit is pas een staaltje militaire architectuur. We duiken onder de grond waar in de ruimtes scènes uit de film ‘De belegerde vesting’ van regisseur Gérard Mordillat worden getoond. Je krijgt op deze manier echt een goed beeld van hoe het leven van soldaten moet zijn geweest tijdens de Frans-Pruisische oorlog van 1870.
Het is inmiddels pikkedonker als ik over smalle bosweggetjes richting mijn slaapplek rij. Op een klein uurtje van Bitche kun je in een lodge, boomhut of yurt logeren tussen de herten en moeflons en ander wild in Parc Animalier Sainte Croix. Wat is er nou leuker dan ’s ochtends wakker te worden met al die dierengeluiden? Deze eerste kennismaking met de noordelijke Vogezen smaakt naar (veel) meer.
Nathalie
Bonjour, ik ben Nathalie. Frankrijk is mijn grote passie. Ik grijp zo’n beetje elke kans aan om naar Frankrijk af te reizen (liefst met de trein) om onontdekte juweeltjes onder de aandacht te brengen.
Of dat nou fietsend, wandelend of klimmend is. Het liefst combineer ik natuur en cultuur dus dan zit je in Frankrijk goed!
Naast schrijven en vloggen organiseer ik (groeps)reizen in samenwerking met tijdschriften en reisorganisaties.
Voor Nature Travel Lab maak ik af en toe ook graag een uitstapje in eigen land, het Verenigd Koninkrijk en wat er verder op mijn pad komt. Ga je mee?
San Vito Lo Capo: wandelen langs de rand van het paradijs De eerste keer dat ik in San Vito Lo Capo kwam (1999) viel me vooral de azuurblauwe kabbelende kustlijn op: kristalhelder water raakt de rotsen, de geur van tijm en zeezout komt je tegemoet en je voelt écht de...
Wolven spotten in Abruzzo: 4-daagse eco-expeditie in de Centrale Apennijnen Waarom wolven spotten in Abruzzo? De Centrale Apennijnen zijn een kerngebied voor de 'Canis lupus italicus'. Na eeuwen van vervolging is de soort hier teruggekeerd en leeft vandaag weer...
De mooiste wandelvakanties in Europa. Meerdaagse routes om zelf te regelen of georganiseerd via lokale specialist. Met overnachtingen, GPX en bagagetransport. Laat je inspireren en boek lokaal!
Laat je inspireren
Ben je op zoek naar de mooiste wandel- en fietsroutes? Of wil je informatie over reizen met de trein of advies voor de mooiste roadtrips door de natuur. Laat je inspireren voor je volgende reis in het groen; ideeën om je eigen reis te plannen of te kiezen voor een georganiseerde reis.
